สัปดาห์สุขภาพจิตแห่งชาติ ประจำปี 2566
“Mental health anywhere, Helpers care everyone : เพื่อนแท้มีทุกที่ เพื่อนดีดูแลใจ”
ความสำคัญของ “เพื่อน”
เพื่อน คือ ผู้ช่วยเหลือ (Helper) ที่จะอยู่เคียงข้างเมื่อเรามีปัญหาและช่วยกันแก้ปัญหาไปในทางที่ถูกต้องเหมาะสม คนทุกคนสามารถเป็นเพื่อนทั้งกับตนเองและคนอื่นได้ เพียงแต่ห่วงใยและใส่ใจอย่างแท้จริง นั่นคือ
“ช่วยเหลือและรู้เท่าทันสัญญาณเสี่ยงของตนเอง” กรมสุขภาพจิตเห็นความสำคัญต่อการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตด้วยตนเอง และขอความช่วยเหลือผ่านระบบดิจิทัล ช่องทาง www.วัดใจ.com หรือhttps://checkin.dmh.go.th
“ผู้ช่วยเหลือต่อคนรอบข้าง” ในการช่วยเหลือบุคคลรอบข้างควรให้การช่วยเหลือด้วยหลัก 3ส หรือ 3L ในการปฐมพยาบาลทางใจ ได้แก่
ส 1 สอดส่องมองหา (Look) โดยค้นหาผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วน เช่น ผู้ที่แสดงอาการเศร้าโศกเสียใจรุนแรง กินไม่ได้นอนไม่หลับ เครียด โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง และกลุ่มเปราะบาง ได้แก่ ผู้สูงอายุ ผู้พิการ ผู้เจ็บป่วยเรื้อรัง ผู้ป่วยจิตเวช โดยการสอดส่องมองหาที่มีประสิทธิภาพสามารถเกิดกลไกกัลยาณมิตร เพื่อให้ข้อมูลที่ถูกต้องและลดความตื่นตระหนกในสังคม
ส 2 ใส่ใจรับฟัง (Listen) อย่างตั้งใจ รวมทั้งใช้ภาษากาย เช่น จับมือ โอบกอด เพื่อช่วยให้ผู้สูญเสียบอกเล่าอารมณ์ความรู้สึก คลายความทุกข์ในใจ
ส 3 ส่งต่อเชื่อมโยง (Link) โดยให้ความช่วยเหลือตามความจำเป็น ในเบื้องต้นให้ส่งต่อด้วยการแนะนำให้ผู้ที่ได้รับผลกระทบรู้จัก และเข้าถึงบริการทางสุขภาพจิตตามสิทธิที่ควรได้รับ หากไม่ดีขึ้น เช่น ควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ เครียดรุนแรง มีความคิดฆ่าตัวตาย ให้ป้องกัน ส่งต่อเข้าสู่กระบวนการรักษาและสามารถให้บุคลากรกรมสุขภาพจิตติดต่อกลับได้เพื่อดูแลต่อเนื่องระยะยาวที่เหมาะสมต่อไป
ดังนั้นเราทุกคนสามารถเป็นเพื่อนผู้ที่จะอยู่เคียงข้างและช่วยเหลือ ทั้งต่อตนเองโดยการรู้เท่าทันอารมณ์ ความคิด เพื่อหาหนทางออกเพื่อก้าวผ่านช่วงเวลายากลำบากด้วยความเข็มแข็ง หันมาใจดีและชื่นชมตนเอง เพราะอย่างน้อยก็เป็นการเห็นคุณค่าตนเองที่ทำได้ง่ายที่สุด และ การเป็นเพื่อนที่พร้อมผู้ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ในสังคม ผ่านการรับฟังด้วยหัวใจ การไม่ตัดสิน ไม่ตีตรา และพร้อมจะจูงมือกันก้าวผ่านปัญหาด้วยวิธีการที่ถูกต้องและเหมาะสม เพราะ“เพื่อน” หรือ “ผู้ช่วยเหลือ” ต้องเริ่มที่เข้าใจ ยอมรับด้วยการไม่ตัดสิน